Neden Önemli?

Değer zinciri, hammadde üretiminden başlar. Fiili ürün veya hizmetin oluşturulmasından geçerek, kullanım veya hizmet bitiminden sonra geri dönüşümüne kadar uzanır. Katma değerin bir kısmı şirketiniz içerisinde oluşturulurken, katma değer yaratmanın diğer boyutları şirketinizin kontrolü dışındadır. Burada sorumluluk üstlenmek ve değer zincirini sürdürülebilir kalkınma çıkarları doğrultusunda aktif olarak etkilemek, bir yandan yeni fırsatlar sunabilir (örneğin ürün geliştirme açısından) ve diğer yandan riskleri önleyebilir. Halkın tedarik zincirindeki skandallara geçmişte vermiş olduğu tepkilerin, değer zincirinde oluşturduğu olumsuz etkilerin şirketlerin itibarına nasıl zarar verebileceği de açıkça görülmüştür.

Terimler Ne Anlama Geliyor?

Kriter 2’de de bahsedildiği gibi, öncelikli sürdürülebilirlik konuları sürdürülebilir kalkınmayı mümkün kılan hususlardır. Değer zincirinizde yer alan şirketler için önem taşıyan konular, şirketiniz için öncelikli olarak tanımladığınız hususlardan farklı olabilir.

Değer zinciri; yalnızca tedarikçilerden, satın alınan hizmetlerden ve onların bileşenlerinden değil, aynı zamanda ürün ve hizmetleri kullanımı ve bertaraf aşamalarındaki çevresel etkilerden de oluşur. Örneğin, değer zinciri aşağıdaki aşamaları kapsayabilir: hammadde tedariği, yarı mamül üretimi, üretim, satış, lojistik, kullanılmış ürünlerin geri dönüşümü ve bertarafı.

Sürdürülebilirlik kriterleri; şirketiniz tarafından, muhtemelen sürdürülebilirlik standartlarına dayanarak oluşturulmuş, iş ortaklarının ve taşeronlarının şirketinizle iş yapabilmesi için uyması gereken kurallardır.

Ne Anlaşılmalı?

Ürünlerinizin ve/veya hizmetlerinizin üretilmesi sadece sizin yaptığınızı birkaç adımdan oluşup tamamen Türkiye’de gerçekleşiyor olsa da şirketinizin değer zincirini mümkün olduğunca detaylı bir şekilde açıklayın. Bunu yaparken, bilgi teknolojileri, ofis malzemeleri ve dış kaynaklı müşteri hizmetleri gibi temel malzeme, ürün ve hizmetlerin satın alma süreçlerini de değer zincirine dahil edin.

Değer zincirinizi tanımlamakla, bunu takip edecek olan kriterlerin detayları için de temel atmış olursunuz. Bu nedenle, hizmet tedarik sürecinizi açıklarken az değil, daha fazla ayrıntı sağlamak size kolaylık sağlayacaktır. Özellikle yenilik ve ürün yönetimi ile ilgili olan Kriter 10, ürünlerinizin ve hizmetlerinizin olumsuz etkilerini azaltmak ve sürdürülebilir kalkınmaya olumlu katkıda bulunmak amacıyla, değer zinciri boyunca inovasyon süreçleriyle ilgilidir. Mümkün olduğu sürece, şirketinizin temel değerlerini temsil eden iş alanları gibi temel ticari faaliyetlerinize açıklamanızda başvurun.

Mümkünse, açıklamanızda temel ticari faaliyetlerinize, örneğin şirketinizin ana değer yaratan iş alanlarına, atıfta bulunun.

Değer zinciri boyunca tedarikçiler, servis sağlayacılar veya diğer iş ortakları ile olan sorunların iletişimini nasıl yaptığınızı açıklarken, bu soruya nasıl cevap vereceğiniz sektörünüze ve şirket büyüklüğüne bağlı olarak değişebileceğini unutmayın. Düzenli olarak karşılıklı güvene dayalı görüşmeler burada faydalı olabileceği gibi, daha resmi denetim prosedürleri de işe yarayacaktır.

A1

Hammadde alımından kullanıma veya geri dönüşüme kadar değer zincirinde ürün ve/veya hizmetlerinizin geçtiği aşamaları açıklayın.

A2

Sunulan değer zinciri aşamalarının her birinin hangi sürdürülebilirlik önceliği ile ilgili olduğunu belirtin. Ayrıca, değer zincirinde sürdürülebilirlik kriterlerinin ne kadar derinlikte ele alındığını da açıklayın.

A3

Ürün yaşam döngüsü süreçlerinde karşılaşılan sosyal ve ekolojik sorunların bilinip bilinmediğini ve bu sorunların nasıl ele alındığını belirtin.

A4

Şirketinizin, belirtilen sorunlara ilişkin olarak tedarikçilerle ve diğer iş ortaklarıyla iletişim halinde olup olmadığını, bu paydaşlarla birlikte çözümler üzerinde çalışılıp çalışılmadığını belirtin.